در مواردی که مسائل اقتصادی برای کارفرما اهمیت چندانی ندارد و بودجه کافی برای اجرای پروژه موجود است، کاشی کاری استخر یکی از بهترین انتخاب ها برای پوشاندن نمای سطح کاسه استخر به شمار می رود.
از میان تمام روش های یاد شده کاشی کاری پرهزینه ترین روش به شمار می رود.
اولین مزیت کاشی کاری این است که تمیز کردن کاسه استخر به سادگی امکان پذیر خواهد بود.به لحاظ چشم انداز ظاهری نیز با استفاده از کاشی کاری می توان نمای بسیار زیبایی را در استخر ایجاد کرد.
حتی در مواردی که به دلیل ملاحظات اقتصادی کارفرما قصد کاشی تمام قسمت های کاسه استخر را نداشته باشد،می توان ابتدا تمام کاسه استخر را اندودکاری کرد و در پایان قسمت های منتهی به پلکان قسمت های فوقانی دیوارها و بخش هایی از کف را با انواع مختلف کاشی ها و موزاییک ها تزئین کرد.
رنگ ها و روکش هادر مواردی که به دلیل محدودیت بودجه امکان استفاده از کاشی ها یا موزاییک ها وجود نداشته باشد، به عنوان نمای سطح کاسه استخر می توان از رنگ ها یا روکش های مناسبی که به این منظور تولید می شوند استفاده کرد.
استفاده از رنگ ارزان قیمت ترین روش برای پوشاندن نمای سطح کاسه استخر به شمار می رود.البته این ارزان بودن به قیمت کاهش عمر مفید نمای سطح استخر تمام می شود.چرا که رنگ ها در میان سایر روش ها کوتاهترین طول عمر را دارند.
در مناطقی که سطح آب های زیر زمینی بالاست، استفاده از رنگ به عنوان نمای سطح کاسه استخر جندان توصیه نمی شود. چرا که این استخرها هرچند سال یکبار باید به طور کامل از آب تخلیه و مجددا رنگ شوند.
بنابراین اگر سطح آب زیر زمینی در محل سایت بالا باشد و در هنگام طراحی فشار ناشی از آب های سطحی لحاظ نشده باشد ،احتمال ترک برداشتن پوسته استخر و آسیب دیدن آن بسیار بالاست.
مهمترین مشخصاتی که باید در هنگام انتخاب روکش استخرهای شنا در نظر گرفته شود عبارتند از:
1- روکش به کار رفته از نظر رنگ و ظاهر باید زیبایی کافی را داشته باشد.
2- این روکش باید سطح هموتر و نفوذناپذیری داشته و به راحتی قابل تمیز کردن باشد.
3- این روکش باید قابلیت محافظت از لایه زیرین را داشته باشد.
4- از آنجا که در بسیاری از استخرها لایه زیرین از جنس سیمان یا بتن است، این روکش نباید تاثیر نا مطلوبی بر خواص و مقامت آنها بر جای بگذارد.
5- این روکش باید به اندازه کافی کشسان باشد چرا که پوسته استخر در حین پر و خالی شدن،با تغییر دمای آب و یا حرکت اندک فونداسیون به میزان جزئی حرکت می کند.
6-اصلی ترین انواع رنگ ها و روکش های مورد استفاده در استخرهای شنا را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
* رنگهای پلیمری حاوی کلر
* روکش های اکریلیک،اپوکسی، پلی یورتان
* رنگهای با پایه سیمان
رنگ های پلیمری کلردار:
استفاده از این نوع رنگ ها برای هردو استخرهای سرپوشیده و سرباز بسیار متداول است.این رنگها معمولا متشکل از پلیمر کلردار، مواد نرم کننده، رنگدانه های خنثی و یک عامل ضخیم کننده یا ژله مانند هستند.
یکی از معایب این نوع رنگها آن است که سازندگان آنها معمولا توصیه می کنند که رنگ در محدوده دما و رطوبت مشخصی باقی بماند که این مشخصه در استخرهای سرباز کمی دور از دسترس است.
روکش های اکریلیک، اپوکسی و پلی یورتان:
این رنگها معمولا در محدوده استاندارد تولید می شوند و نتیجه مطلوبی را به همراه دارند.رزین های اپوکسی و پلی یورتان به شدت به سطوح بتنی، اندودکاری شده و روکش های کف می چسبند.
عوامل مهمی که از در هنگام استفاده از این رنگها باید رعایت شوند عبارتند از:
1-درصد رزین مورد استفاده در رنگ دقیقا باید بر مبنای توصیه های سازنده باشد.
2-کیفیت آماده سازی لایه زیرین نقش بسیار مهمی در کیفیت نهایی رنگ دارد که در این زمینه باید به دستورالعمل های تولید کننده رنگ توجه شود.
رزین های اپوکسی قابلیت دوام بسیار بالایی دارند و سطح هموار و کاشی مانندی را ایجاد می کنند.روکش های اپوکسی به ویژه برای استخرهای فایبر گلاس بسیار مناسب هستند.چراکه این رنگها خیلی زود با سطح فایبر گلاس چسبیده و لایه بسیبار پایدار و با دوامی را تشکیل می دهند.
روکش های فایبر گلاس نوعی روکش است که برای آب بند کردن استخر مورد استفاده قرار می گیرد. این روکش برای اولین بار در دهه استفاده 1960شد.
پس از آن بود که برای ساخت استخرهای خانگی و استخرهای کوچک مورد استفاده قرار گرفت. اما این روکش ها برای استخرهای عمومی نتیجه مطلوب را به همراه نداشته است.
این نوع روکش ها معمولا به طور کامل در ناحیه دیوارها و کف به پوسته استخر متصل می شوند. همچنین برای استخرهای بتنی بهترین نتیجه را به همراه خواهند داشت.
روکش های فایبر گلاس نمای بسیار زیبایی را در استخر ایجاد میکنند ولی برخی ملاحظات هم باید در مورد آنها رعایت شود:
* رزین پلی استر خاصیت منقبض شدن بسیار شدیدی دارد که این مشخصه موجب ایجاد تنش در زوایا، گوشه ها و نقاط ورودی لوله ها به سازه استخر می شود که نتیجه آن ایجاد ترک در پوسته استخر خواهد بود.
روکش های pvc
برای آب بند کردن استخرها ،به ویژه استخرهای کوچک خانگی معمولا از انواع مختلفی از درزگیرهای انعطاف پذیر استفاده می شود. ماده ای که برای آب بند کردن استخرهای شنا مورد استفاده قرار می گیرد ،استخرهای آب بندی شده با وینیل گفته می شود.
برای استفاده از مواد آب بندکننده ای مانند pvc، سازه استخر باید کاملا هموار و یکنواخت باشد. همچنین در صورت وجود آب های زیر سطحی، پوسته استخر باید در برابر نفوذ آب به داخل استخر مقاوم باشد.
یکی از مزایای لایه های آب بندی کننده pvc آن است که می توان آن را با الگوها و رنگهای مختلف و زیبایی به کار گرفت. عمر مفید این روکش ها را معمولا بین 6 تا 10 سال تقریب می زنند.
توصیه هایی که برای افزایش هرچه بشتر عمر مفید استخرهای آب بندی شده با وینیل:
1-آب استخر باید از نظر شیمیایی وضعیت متوازنی داشته باشد. کاهش ph آب به زیر هفت موجب اسیدی شدن آب، چین خوردن پوسته آب بند کننده وینیل و آسیب دیدن آن می شود.
2-مقدار مواد ضدعفونی کننده مورد استفاده آب استخر باید در محدوده متداول نگه داشته شود. در صورت کم بودن مقدار ماده ضدعفونی کننده احتمال رشد جلبک و خزه در داخل آب و ایجاد لکه بر روی پوسته استخر افزایش می یابد. از طرفی، غلظت بیش از حد مواد ضدعفونی کننده موجود در آب نیز موجب چین خوردن پوسته وینیل می شود.
3-برای تنظیم ph آب به افزودن اسید هیدروکلریک (جوهرنمک) اکتفا نکنید.چرا که در صورت عدم ترکیب مناسب این اسید با آب، احتمال صدمه دیدن نقش و نگارهای داخل استخر و پوسته خارجی آن تحت تاثیر اسید بسیار زیاد خواهد بود.
4-برای جلوگیری از کمرنگ شدن پوسته استخر به واسطه واکنش شیمیایی بین مواد شیمیایی موجود در آب، پیش از افزودن یک ماده شیمیایی جدید به آب استخر، زمان کافی را صبر کنید تا ماده شیمیایی اول به طور کامل در مدار گردش آب استخر جریان پیدا کند و سپس ماده دوم را به آن اضافه کنید.
5-همواره پیش از خالی کردن استخرهای آب بندی شده با وینیل با افراد متخصص مشورت کنید. چرا که ممکن است پس از خالی کردن آب استخر، لایه آب بند کننده مینیل منقبض شده و پس از پر کردن مجدد دچار چین خوردگی یا اعوجاج شود.
سنگفرش کردن معابر داخل استخر
برای سنگفرش کردن معابر داخل استخر از مواد و روش های مختلفی مانند بتن معمولی (بتن بدون آرماتور)، بتن مسلح، بلوک های ورقه از جنس پیش ساخته،سنگهای طبیعی، خاک رس،مواد دیگری مانند آسفالت و یا ماداکام روکش شده استفاده کرد.
نکته قابل توجه آن است که برای سنگفرش کردن معابر پیرامون کاسه استخر و سایر مناطق مرطوب هرگز نباید از سنگهای مرمر قالب گیری شده یا طبیعی استفاده کرد.
چرا که این سنگها علی رغم زیبایی ظاهری، به ویژه پس از مرطوب شدن،سطحی بسیار لغزنده پیدا می کنند که موجب سر خوردن شناگران و ایجاد خطر برای آنها می شود.
نمای سطح دیوارهای سالن استخر
انتخاب نمای جذاب و با دوام برای سطح دیوارهای سالن استخر مستلزم دقت فراوان به شرایط داخلی استخر است.
افزایش روز افزون هزینه مواد و هزینه کار موجب شده است که طراحی برخی از استخرها صرفا با استفاده از مصالح ساختمانی و مواد مورد استفاده در سازه استخر انجام گیرد،به طوری که ضمن ایجاد نمای زیبا و قابل قبول در استخر عمر مفید بالایی نیز داشته باشند. چنین روش هایی معمولا در سازه های بتونی مورد استفاده قرار می گیرند. مزیت بتن آن است که در برابر رطوبت، دمای تقریبا بالا و ترکیبات حاوی کلر دچار خوردگی نمی شود.البته در سطوح بتنی گاهی لکه ها و شوره هایی ایجاد می شود که اغلب اوقات به سختی قابل رویت است. البته با استفاده از مواد سیلیکونی دفع کننده آب می توان تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
رویه و روکش موتورخانه و انبار مواد شیمیایی
در حقیقت بتن پیش ساخته یا بتن قالب گیری شده با کیفیت بالا برای موتورخانه استخر و کف انبار نگه داری مواد شیمیایی مناسب نیست. به منظور دستیابی به حداکثر قابلیت دوام، بهتر است در این بخش از رزین های پلیمری مانند اپوکسی یا پلی یورتان استفاده شود. برای استخرهای هتل ها و استخرهای خانگی معمولا ضرورتی ندارد که ضخامت روکش بیش از mm 1 باشد. برای استخرهای بزرگتر و استخرهای عمومی گاهی ضخامت به mm 4-3 افزایش داده می شود.