موزه لوور، مقصد کاشی های تاریخی سرقت شده از ایران

موزه ی لوور مدتی است بخش «اسلامی ایران» خود را با کاشی های تاریخی مربوط به شهرها و دوره های تاریخی ایرانی تزئین کرده و اطلاعات کاملی از مکان، زمان کشف و دوره ی تاریخی آن ها ارائه نشده است.

دکتر حسن کریمیان، باستان شناس و معاون پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران با بیان این که در بخش اسلامی موزه ی لوور چیزی حدود دو سه هزار قطعه از اجزای تزئینی بناهای ایرانی به نمایش درآمده است، می گوید: آخرین بازدیدی که پیش از این از موزه ی لوور داشتم به سال 93 بازمی گردد، اما در آن زمان و قبل از آن چنین چیزی را در موزه ی لوور ندیده بودم، این تعداد کاشی و عناصر تاریخی در بخش اسلامی موزه لوور چشمگیر بود.

این باستان شناس و مدرس دانشگاه با تاکید بر این که آثار قرار گرفته در بخش اسلامی موزه ی لوور به راحتی خود را معرفی می کنند، ادامه می دهد: قطعا شعر حافظ که روی کاشی موجود در موزه لوور نقش بسته، در هلند ساخته نشده است، بلکه کار یک هنرمند ایرانی است. یا کاشی های ستاره ای کوکبی شکل از دوره ی ایلخانی نمونه ی این هنر ایرانی هاست که با یک نگاه می توان متوجه شد که از نظر فنی کدام کاشی را از جا کنده اند یا کدام کاشی به دلیل سست شدن مصالح افتاده است. زمانی که کاشی از مکان اصلی خود می افتد، در موقعیتی است که پشت دیوار آن کاشی آب افتاده و مصالح براثر آب گرفتگی شل شده باشند، در این مواقع کاشی خود از مکان جدا شده و می ریزد، اما وقتی داغ کاشی هنوز بر بدنه ی دیوار باقی است، می توان شاکله ی اصلی آن را تشخیص داد.



روی برخی از کاشی های به نمایش درآمده در موزه ی لوور توضیح جداگانه نوشته شده و در کنار برخی از آثار صرفا نوشته شده «نمونه هایی از تزئینات بناهای اسلامی»، اما در این میان می توان حتی نمونه کاشی های گنبد سلطانیه را یافت، یا برخی از تزئینات منحصربفرد قاجاری که با آیه «توکلت علی الله» تزئین شده را دید.
«کریمیان» تاکید می کند: همه ی این آثار جزو تزئینات بناهای تاریخی هستند که به خصوص از ایران به کشورهای دیگر قاچاق می شوند و معمولا مقصد این آثار به موزه های کشورهای پیشرفته مانند «هرمیتاژ»، «لوور»، لندن، ژاپن یا آمریکاست.

کریمیان در پاسخ به این اظهارنظر که احتمال دارد این کاشی ها از سال ها قبل در انبارهای موزه ی لوور وجود داشته باشند و براساس قوانین و در زمان چیدمان گردشی آثار موجود در مخازن موزه ای به ویترین ها منتقل شده باشند، نیز توضیح می دهد: به هر حال اگر این آثار شامل این اتفاق نیز بشوند، نمی توان وجودشان را انکار کرد. ما قصد متهم کردن موزه ی لوور را نداریم، بلکه می خواهیم تکلیف خودمان را روشن کنیم. یعنی فکری برای اتفاق در حال انجام کنیم. نمی توانیم چشمان مان را ببندیم و ببینیم سرای «سعدالسلطنه» از کاشی هایش لخت می شود.
او تاکید می کند: قطعا این رفتار، یک رفتار پسندیده ی موزه ای نیست، هر موزه ای که آثاری را از کشورهای دیگر در موزه های خود دارد، باید کشور مبدا را از وجود چنین آثاری مطلع کند.