این روزها دنیای کفپوش ها رنگ و لعاب زیادی پیدا کرده است حالا دیگر کفپوش ها با هر جنس و طرح دلخواهی مهمان خانه ها می شوند.
زمانی در خانههای ما فقط فرشها خودنمایی میکردند؛ با نقشها و طرحهای خاص خودشان. آن موقع کفپوش خانهها یا موزاییکهای سیمانی بود یا موکتهای کبریتی زبر و خشن که به مدد فرشهایی که بیختا بیخ پهن میشدند جایی برای دیده شدن نداشتند. حالا اما داستان فرق کرده است. این روزها دیگر فرشها کوچکتر شدهاند و کنارههای دیوار خانهها پیدا. با کفپوشهایی که دیگر فقط از جنس سیمان سرد نیستند؛ چوبی شدهاند و پلاستیکی؛ مصنوعی و طبیعی. این روزها دنیای کفپوشهای خانه همپای باقی اجزای دکوراسیون اهمیت پیدا کرده است. با انواع کفپوشهای امروزی و کارکرد هرکدامشان بیشتر آشنا شوید.
موکت :
آشناترین کفپوشهایی که همه ما از آنها خاطره داریم. موکتها از نخستین انتخابها بودهاند و زمانی خانهای نبود که سرتاسر اتاقهای آن را از موکت نپوشانده باشند. با اینکه این روزها کمتر کسی در خانههای ایرانی سراغ موکت در اتاق نشیمن و غذاخوری میرود اما هنوز در خیلی از کشورهای دنیا موکتها انتخاب اصلی هستند چراکه موکتها بهراحتی با هر نوع سبک مبلمان و دکوری، کاملا هماهنگ هستند و از لحاظ تجملی هم برخلاف تصور ما در سطح بالایی قرار دارند. فقط کافی است در بازار دنبال نمونههای مرغوب بگردید تا با دنیای عجیب آنها بیشتر آشنا شوید. از آنجایی که موکتها در بافت، رنگ و طرحهای متنوع در دسترس هستند، هماهنگ کردن آنها با وسایل خانه راحت و بیدردسر است.
معمولا فضاهای کم اثاثیه را موکت میکنند تا گرمتر و شلوغتر به نظر برسد. این وسط انتخاب طرح موکت هم میتواند در فضاسازی خانه نقش زیادی داشته باشد. به عنوان مثال برای فضاهای بزرگ از موکتهای طرحدار استفاده میکنند و برای فضاهای کوچک از موکتهای ساده و بدون طرح و با رنگ روشن. هر چه پرز موکتها هم کمتر باشد، فضا بزرگتر جلوه میکند. موکتهایی که رنگ تیره دارند، فضاهای بزرگ را به جایی دنج و کوچک تبدیل میکنند. موکتهایی که در آن رنگهای آفتابی به کار رفته است، حس گرمای مطلوبی به محیط میدهند و برای فضاهایی که از نور طبیعی آفتاب بیبهره هستند، گزینه خوبی به شمار میروند.
کجا نصب شوند
معمولا از موکت به دلیل جذب آب و رطوبت در سرویسهای بهداشتی استفاده نمیشود. برای باقی قسمتهای خانه هم موکتها گزینه خوبی هستند هر چند که این روزها ایرانیها فقط به موکت کردن اتاقها کفایت میکنند و در استفاده از آن در اتاق نشیمن و. . . ابا دارند. اما موکتها مناسبترین کفپوشها برای اتاق خواب و اتاق نشمین خانواده هستند و البته اتاق کودکان!
چطور مراقبت شوند
نگهداری از موکتها کار سختی است بهخصوص اگر رنگ آن روشن باشد. اگر جنس موکت پشمی است باید سالی یکبار به کمک ماشینهای مخصوص موکتشویی آن را شامپو کنید اما اگر جنس آن فیبر صنعتی است، غیر از مراقبت روزانه هر دو سال یکبار باید کاملا شسته شود. از معایب موکت آن است که در مقابل حرارت و رطوبت مقاوم نیست اما خوبیاش این است که این کفپوش هیچ سروصدایی ندارد.
کفپوش چوبی
با اینکه جزء نخستین دسته کفپوشهایی بودند که به جای موکت و موزاییک به خانهها راه باز کردهاند اما هنوز هم طرفداران زیادی دارند و از پرفروشترینهای خانههای مدرن امروزی محسوب میشوند. کفپوشهای چوبی مانند پارکتها ظاهر خانه را گرم و دوستداشتنی میکنند؛ البته پارکتها مشخصه مهم دیگری هم دارند که شاید در مورد کفپوشهای دیگر کمتر صادق باشد؛ تجمل و ظاهر کلاسیک. پارکتها تنها کفپوشهایی هستند که هر قدر بیشتر از عمرشان میگذرد بیشتر به خانه نما میدهند.
خوبی این دسته این است که در اندازههای مختلف در دسترس هستند؛ باریک و بلند، پهن و بزرگ، زاویهدار، مثلثی و. . . . این شمایل خاص در اندازههای مختلف در فضابخشی به خانه کمک زیادی میکند. کفپوشهای پارکت مناسب فضاهای رسمی و کلاسیک هستند. جنسشان هم در انتخاب تاثیر زیادی دارد. چوب بلوط، کاج و آلبالو از مهمترین چوبهای تشکیلدهنده پارکتهای اصل هستند. رنگشان هم مختلف است؛ از طیف بلوند گرفته تا سیاه. این وسط پارکتها نه فقط از تنوع رنگ غنی هستند که از نظر طرح و بافت هم چیزی کم از کفپوشهای مصنوعی ندارند. میزان درخشندگیشان میتواند فرق داشته باشد؛ البته میزان بافت چوب هم میتواند کم یا زیاد باشد. هر قدر بافت چوب کمتر باشد، محیط آرامتر و سردتر نشان داده میشود. میزان سختی چوب هم در کفپوشهای چوبی فرق میکند.
برای خانههایی که بچهها در رفت و آمد هستند یا حیوانات خانگی نگه میدارند بهتر است از جنسهای محکمتر و با کیفیتتر استفاده کرد؛ مانند بلوط قرمز. قیمت کفپوشهای چوبی با توجه به کیفیت و نوع چوب متغیر است و چوب طبیعیتر و باکیفیت بالاتر از قیمت بیشتری برخوردار است. هرچه از میزان خلوص و کیفیت کفپوش چوبی کم شود، قیمت آن هم کم میشود. کفپوشهای چوبی معمولا روی زمینه سیمانی و بتونی بهراحتی نصب میشوند اما اگر قرار باشد کفپوش چوبی در طبقاتی از ساختمان که مستقیم روی زمین قرار میگیرد مورد استفاده قرار گیرد باید قبل از نصب کفپوش چوبی زمینه با لایهای عایق و ضدرطوبت زیرسازی شود.
کجا نصب شوند
پارکتها برای هر فضا و اتاقی مناسب هستند؛ حتی در آشپزخانهها هم به شرطی که صاحبخانه دقت لازم را در آب ریختن داشته باشد میتوان از آن استفاده کرد. پارکتها را فقط در رختشویخانهها و فضای حمام و دستشویی نمیتوان استفاده کرد.
چطور مراقبت شوند
کفپوشهای چوبی به مراقبت زیادی نیاز دارند. شاید این تنها دلیلی باشد که امروزیها ترجیح میدهند سراغ ترکیبات مصنوعی بروند تا اینکه چوبهای سخت را به خانه بیاورند. برای تمیز و براق نگه داشتن پارکتها باید واکسهای مخصوص و لاک الکل برای جلا دادن استفاده شود و هیچوقت به آنها آب نزد؛ حتی برای تمیز کردن فضایی کوچک.
لمینت
لمینتها کمتر از نیم قرن است که وارد بازار شدهاند اما در همین مدت کوتاه توانستهاند بهراحتی در دل همه جا باز کنند. این کفپوشها برای نخستینبار در سال ۱۹۷۷ توسط یک شرکت سوئدی اختراع شدند. این کمپانی در سال ۱۹۸۴ محصولات خود را روانه بازار کرد. لمینتها کفپوشهایی هستند که نمای ظاهریشان از طرح و نقشههای چوب، کپیبرداری شده است. در نگاه اول شاید فکر کنید آنها الوارهای واقعیاند اما با کمی دقت به مصنوعی بودن آنها پی میبرید. درواقع لمینتها از چند لایه چوب متراکم و به هم فشرده «اچدیاف» ساخته شدهاند و سطح خارجیشان روکشی دارد که مشابه نقش و نگارهای چوب طبیعی است.
این دسته از کفپوشها در گروه کفپوشهای مدرن قرار دارند و بهخصوص برای خانههایی که ساکنان آن قصد دارند از سبک دکوراسیون مدرن برای منزلشان استفاده کنند، بسیار مناسب است. از مزایای این کفپوش مدرن، مقاومت بالای آن در برابر عوامل خارجی است. لمینتها از مقاومت بالایی در برابر عوامل محیطی برخوردارند و رنگ و شکلشان برای استفاده طولانیمدت دوام قابل توجهی دارد. لمینتها جزء مقاومترین کفپوشها در برابر اشعه ماورای بنفش هستند؛ بنابراین اگر بخشی از فضای منزل شما در معرض نور خورشید قرار میگیرد، این کفپوش انتخاب مناسبی محسوب میشود.
از مزایای دیگر قابل توجه لمینت، قابلیت انتقال و جابهجایی آن است؛ برای مثال شما میتوانید لمینت منزل خود را هنگام جابهجایی و اسبابکشی از سطح زمین جدا کنید و با خود به منزل جدیدتان ببرید. برخلاف اغلب کفپوشها که در صورت لقی یا خرابی یک قسمت از آن باید کل کفپوش تعویض شود، جایگزینی قطعه سالم با قطعه خراب، بهراحتی در لمینت امکانپذیر است و دیگر نیازی به تعویض کل کفپوش نیست. از نظر ظاهری هم لمینتها کاملا شبیه چوب هستند و از نظر زیبایی هم در ردیف زیباترین کفپوشهای ساختمانی قرار میگیرند.
اما عیبهای این محصول تازه!
راه رفتن روی لمینتها کمی سر و صدا ایجاد میکند که ممکن است برای برخی افراد چندان خوشایند نباشد. لمینتها برخلاف پارکتها که با میزان سختی گروهبندی میشدند با ضخامت شان در هر گروهی قرار میگیرند. درواقع ضخامت لمینتها فاکتور بسیار مهمی است که به کاربری فضای مورد نظر شما هم بستگی دارد. هرقدر این کفپوشها ضخامت بیشتری داشته باشند استحکام و دوامشان بیشتر خواهد بود.
ضخامت لمینتها بهطور معمول بین شش تا ۱۲ میلیمتر است. برای خانههای با تردد متوسط ضخامت هشت میلیمتر کافی است اما برای مکانهای پرتردد باید بیشتر پول بدهید و ضخیمترین نوع را انتخاب کنید. رنگبندی این محصولات هم متفاوت است. آنها بیشتر از خانواده کرم و قهوهای هستند. خانههای کوچکتر رنگهای روشنتر انتخاب میکنند و بزرگترها تیرهتر!
کجا نصب شوند
رطوبت دشمن اصلی لمینتهاست. به همین دلیل استفاده از این کفپوشها برای کف آشپزخانه و سرویسهای بهداشتی اصلا مناسب نیست. با این حال اگر صاحبخانه اهل آب ریختنهای زیاد نیست میتوان به نصب آن در آشپزخانه هم امید داشت اما این روزها لمینتها بهترین گزینه برای تمامی اتاقها هستند؛ حتی اتاق خواب و اتاق کودک.
چطور مراقبت شوند
نگهداری از لمینتها آنقدرها هم کار سختی نیست اما موضوعی نیست که بهراحتی فراموش شود. در خانههایی که لمینت کار شده است حتما باید در قسمت ورودی منزل برای جلوگیری از ایجاد لکه یا انتقال آلودگی روی سطح از پادری استفاده شود. درواقع آلودگی دشمن اصلی لمینت است. پس به محض اینکه قطرهای آب یا گل و لای یا مواد غذایی روی آنها ریخت باید به سرعت پاک شوند. برای این کار هم شویندههای خاصی وجود دارد. هیچوقت از بخارشوی برای تمیز کردن لمینتها استفاده نکنید. عمر لمینتها در مقایسه با پارکتها بالاتر است فقط به شرطی که اسباب و اثاثیه را روی آنها نکشید چون لمینتها بهشدت به خراشیدگی حساس هستند.
وینیل
چند سالی است که به بازار آمدهاند با اسمهای متفاوت. عدهای آنها را کفپوشهای وینیل میگویند و عدهای دیگر به اسم پیویسی به مشتریها معرفی میکنند. در ایران مردم عامه به آنها لفظ خاص کفپوش را میدهند. محصولاتی تمام مصنوعی که ساخته و پرورده دست صنعت پتروشیمی هستند اما با نمای سنگ و چوب. نرم و انعطافپذیرند و بهراحتی در هر فضایی نصب میشوند. هم طرح و رنگ لمینتهای چوبی را دارند و هم در شکل و ظاهر سرامیکها و کاشیها ساخته میشوند اما چون شرایط نصب و استفاده راحتتری دارند این روزها به سرعت در حال رقابت با کفپوشهای کلاسیک هستند. کفپوشهای وینیلی نه تنها متنوعند بلکه بادوام هم هستند و به سادگی تعویض میشوند.
بهعلاوه در اتاقهایی که مرطوب یا نمناکند، انتخاب وینیلها بهترین گزینه به حساب میآید. کفپوش در ابعاد مستطیلی تقریبا در ابعاد ۱۵ سانتیمتر عرض و ۹۰ سانتیمتر طول در بازار وجود دارد. ضخامتشان هم چند میلیمتری بیشتر نیست. معمولا برای زیاد کردن مقاومت کفپوشها لایهای محافظ در دو نوع ساده و عاجدار روی آن قرار میدهند. نوع عاجدار این لایه دارای برجستگیهای ریز در سطح دکوراتیو آن است که از سرخوردن و جابهجایی اجسام روی کفپوش جلوگیری میکند.
کفپوشهای ساده هم کاملا شبیه به طرحهای پارکت و چوب هستند. نوع دیگری از کفپوشها هستند که به وینیل تایل معروفند. این کفپوشهای وینیلی به شکل سرامیک و سنگهای تزیینی در خانه طراحی شدهاند و به جای محصولات سنگی و با نمای آنها استفاده میشوند. کفپوشهای وینیل با کیفیت مرغوب از کفپوشهای گران به شمار میروند برخلاف تصور خیلیها که برای کمتر کردن هزینهها سراغ کفپوشهای وینیلی میروند. کفپوشهای ارزانقیمت بعد از مدتی رنگ و جلایشان را از دست میدهند یا به دلیل فاصله افتادن بین قطعات دیگر مانند سابق زیبا نیستند. پس هنگام خرید به دنبال با کیفیتترین آنها باشید.
کجا نصب شوند
کفپوشهای وینیل ممکن است در برابر وسایل سنگین مثل پایه مبل و. . . خراشیده شوند و همچنین در برابر نور آفتاب در تابش مستقیم رنگ آن کمی زرد شود. به این دلیل گزینه خوبی برای اتاق نشیمن و غذاخوری به شمار نمیروند اما برای حمام و دستشویی و آشپزخانه مناسب هستند. نوع خاصی از وینیلها که عایقبندی بیشتری در مقایسه با همتایان خودشان دارند، میتوانند برای حمام مناسب باشند وگرنه انواع ساده و معمولیاش را فقط میتوان در آشپزخانه به کار برد.
چطور مراقبت شوند
وینیلها برخلاف کفپوشهای چوبی نیازی به واکس زدن ندارند و بهراحتی تمیز میشوند. روی وینیل میتوان با مخلوطی از آب و کف مایع ظرفشویی لکهها را از بین برد. هیچوقت نباید برای شستوشو، کفپوشها را در آب غوطهور کرد چون آب از درزها نفوذ کرده و چسبشان را از بین میبرد. خوبیشان این است که با یک دستمال مرطوب سریع تمیز میشوند و درخشندگی روز اول را پیدا میکنند.
سنگ و سرامیک
قدیمترها که از سرامیک خبری نبود. هرچه بود کاشیهای کوچک بود که آن هم فقط برای حمام، دستشویی و آشپزخانه استفاده میشد. خیلی طول کشید تا سرامیکها به میان آمدند. فرق کاشی با سرامیک در لعاب آنهاست؛ لعاب سرامیک قویتر از کاشی است و همچنین درجه پخت سرامیک بیشتر بوده و نسبت به کاشی مقاومتر است. این روزها سرامیکها در بازار دو نوع دارند؛ لعابدار و بدون لعاب و همچنین با لعاب براق و مات. سرامیکهایی با لعاب براق درخشندگی زیادی دارند و شیک و کلاسیک هستند اما وجود هر لکهای را دوچندان میکنند.
داستان اینجاست که سرامیکها نه فقط جای کاشیها را گرفتهاند که به جای موکتها هم نشستهاند و به هال و پذیرایی هم راه پیدا کردهاند. هرچه یکپارچگی سنگ بیشتر حفظ شده باشد قیمت آن گرانتر است. علاوه بر این میزان سختی سنگ و رگهها و نقوش آن در ارزشش هم تاثیر دارد. سنگ مرمر گرانترین و گرانیت که نوعی سنگ مصنوعی است ارزانترین انواع سنگ هستند. بدیشان هم این است که احساس سرد بودن به خانه میدهند؛ البته این مساله فقط یک اشتباه بصری نیست.
سنگ عایق خوبی نیست و نمیتواند بهراحتی گرما را در خود حفظ کند. پس اگر در یک منطقه سردسیر زندگی میکنید یا به مبل و صندلینشینی خیلی عادت ندارید، بهتر است از انتخاب سنگ منصرف شوید و سراغ سرامیک بروید. درست است که سرامیک شاید خیلی زود ترک بخورد و جدارههای آن به مرور زمان سیاه و تیره شود اما خوبیاش این است که نه سرد است نه لیز و سر. سر و صدای سرامیک هم در مقایسه با سنگ کمتر است.
کجا نصب شوند
سنگها سرد هستند و ممکن است باعث سرخوردن شوند؛ بنابراین برای استفاده از آنها باید کمی مراقب بود؛ مثلا استفاده از سنگ در اتاق کودکان یا سالمندان گزینه مناسبی نیست. این روزها حمام و دستشویی را هم بیشتر سرامیک میکنند چراکه تعویض سرامیک و کاشی به مراتب از سنگ راحتتر است. سنگ بیشتر به درد اتاق غذاخوری و پذیرایی میخورد؛ البته آن هم در خانههای بزرگ با مساحتی چشمگیر. سرامیک اما برای هر خانهای استفاده میشود و در هر فضایی؛ فقط اینکه باید رنگ آن با وسایل هماهنگ باشد. سرامیکهای سفید بهندرت با خانه هماهنگ میشوند!
چطور مراقبت شوند
تمیز کردن سرامیک راحت است. سرامیکها را نباید با مواد اسیدی، صابونهای قوی یا محلولهای قلیایی تمیز کرد. بهتر است لکههای روی سرامیک اول با کهنه نمدار تمیز و بعد با یک پارچه نرم به خوبی خشک شود. اگر هم بین خطوط سرامیک کدر شد که حتما به مرور زمان اتفاق میافتد- میتوانید مقدار کمی مواد شوینده را با یک لیتر آب مخلوط کنید و با اسفنج روی درزها بکشید. تمیز کردن سنگها هم کار زیادی ندارد. خیلی از آنها قابلیت جلا دادن دارند. سادهترین راه برای تمیز کردن سنگها پارچه نمدار است. کمی پودر لباسشویی هم میتوان به آب اضافه و کف سنگی اتاقها را با آن تمیز کرد.
چوب پنبه
اسم چوب پنبه ما را یاد درس علوم میاندازد و آزمایشهای مشهورش. واقعیت این است که این ماده عجیب این روزها دیگر از کتابها بیرون آمده و به خانههای ما راه باز کرده است. حالا چوب پنبهها یکی از گزینههای جدید برای کفپوش اتاقها شده است. کفپوشهای چوب پنبهای در برابر وزنهای سنگین مقاومت زیادی دارند؛ حتی در مقایسه با کاشی و سرامیک هم مقاومتشان بیشتر است. کفپوشهای چوبپنبهای از درخت بلوط به دست میآید که معمولا با اشعه زیاد نور خورشید و رطوبت بالا رشد میکند.
چوبپنبه از پوست درخت به دست میآید. به دست آوردن چوبپنبه باعث از بین رفتن درخت نمیشود برای همین این روزها دوستداران محیط زیست بیشتر دنبال این گزینه هستند. چوبپنبه جاذب صداست و از دیگر خصوصیات آن این است که بهطور طبیعی ضد میکروب و ضد حساسیت است. هزینه تعمیر این کفپوشها پایین و نگهداری از آنها آسان است. همچنین قابل بازیافت هستند و از نظر ساختار پایدارند. تنها ایرادشان این است که به خش حساسند و در برابر نور رنگشان محو میشود.
هزینه این کفپوشها در مقایسه با بقیه بیشتر است و همینطور کارآییشان بیشتر و ماندگاریشان بالاست حدود ۴۰ سال و در برابر آتشسوزی مقاوم است. جنس نرمی دارند و به سرعت ترمیم میشوند؛ یعنی اگر زمانی به خاطر پایه میز یا صندلی صدمه دیدند نباید اصلا نگران بود. چوبپنبه بهراحتی خودش ترمیم میشود.
کجا نصب شوند
هیچ جایی بهتر از اتاق بچهها مناسب استفاده از کفپوشهای چوبپنبهای نیست؛ البته این روزها برای همه اتاقها از کفپوشهای چوب پنبهای استفاده میکنند غیر از سرویسهای بهداشتی که به خاطر رطوبت چوبپنبه دیگر نمیتواند گزینه مناسبی باشد. بهترین نقطه برای نصب چوبپنبهها راهروها و راهپلههای درون خانه است.
چطور مراقبت شوند
این کفپوشها باید همیشه عاری از گرد و غبار و آلودگی باشند. آلودگی مهمترین دشمن کفپوشهای چوبی است؛ پس باید مرتب آنها را تمیز کرد. بخارشوی بهترین وسیله برای تمیز کردن کفپوشهای چوبپنبهای است یا دستمال نمناکی که هر روز روی کف را تمیز کند. برای اینکه سنگینی جسمها روی چوبپنبه ایرادی ایجاد نکند، لازم است هرازگاهی لوازم خانه را جابهجا کرد تا پایههای آنها روی چوبپنبه رد نندازند.
هرچند چوبپنبه به سنگینی مقاوم است و بعد از مدتی ردهای بر جا مانده خودشان ترمیم میشوند. هیچوقت از واکسهای شیمیایی برای کفپوشهای چوبپنبهای استفاده نکنید. این کفپوش برای خانههایی که گرمایشان را از کف دارند مناسب نیست؛ برای اینکه عایق هستند و از نفوذ گرما جلوگیری میکنند؛ ضمن اینکه گرما به مرور زمان ممکن است به آنها آسیب هم برساند.
نویسنده : خانم مریم جلیلی
منبع : http://www.aftabir.com/articles