فاضلاب ناشی از صنایع کاشی و سرامیک و نحوه تصفیه آن

ایران یکی از قطب های تولید کاشی و سرامیک خاورمیانه است. صنایع سرامیک از جمله صنایعی هستند که در اکثر مراحل ساخت آنها استفاده از آب ضروری است و بالطبع تولید فاضلاب نیز در آن صورت می گیرد. فاضلاب حاصل دارای آلاینده های متعدد از جمله رنگ های شیمیایی، فلزات سنگین، ذرات معلق و ... می باشد. فرایندهای متعددی در تصفیه فاضلاب های صنایع سرامیک پیشنهاد شده است اما همیشه پیشگیری از تولید فاضلاب و یا به عبارت دیگر کمینه سازی تولید فاضلاب گزینه ای مقرون به صرفه تر نسبت به دیگر فرایندهای تصفیه فاضلاب می باشد.
آبی که به طور مستقیم به مخلوط اضافه شده و بدنه سرامیک را تشکیل می دهد، منجر به ایجاد فاضلاب نمی شود و با هوا خشک می گردد. به طور عمده فاضلاب تولید شده شامل مواد رس خروجی از بدنه سازی است که به صورت سوسپانسیون در جریان آب در طول فرآیند و همچنین تمیز کردن تجهیزات تولید شده است و همچنین شامل آب مصرفی در عملیات اسکرابر مرطوب جهت خارج کردن گازهای گلخانه ای است. بخشی نیز شامل آب خنک کننده ای است که برای سیستم کوره بکار رفته و به مدار خنک کننده بازمی گردد. فاضلاب این صنعت بیشتر دارای کدورت بالا است که این مسئله به دلیل وجود ذرات بسیار ریز معلق کانی های رسی و رنگ لعاب است.


ازنقطه نظر شیمیایی مشخصات مواد موجود در فاضلاب صنایع کاشی و سرامیک به صورت زیر است:
مواد جامد معلق: خاک رس و سیلیکات نامحلول
یون های حل شده
فلزات سنگین محلول: سرب و روی
بور: به مقدار کم از لعاب سازی
مواد آلی ناشی از وسایل چاپ و چسب مورد استفاده در عملیات لعاب زنی
امروزه بیش از یک دهه از ورود تکنولوژیهای مدرن تصفیه آب و فاضلاب به ایران و کاربرد آن در صنایع کوچک و بزرگ و مصارف شرب میگذرد و همگان از مزایای بکارگیری این فرایندها در تولید آبهایی با کیفیتهای مورد نیاز در هر بخش و همچنین بازگرداندن پسابهای تولیدشده به پروسه مصرف، آشنایی دارند.


سامانه های اصلی تصفیه فاضلاب صنعت کاشی و سرامیک به شرح زیر است:
همگن سازی: مخازن همگن سازی برای به دست آوردن یک ترکیب سازگار در تصفیه پساب استفاده می شود. استفاده از چنین مخازنی باعث بهبود بازده در تمام طول فرایند تصفیه و پس از آن می شود. همگن سازی به عنوان یک کنترل اضافی باعث ثبات در دیگر تجهیزات شده و عامل تسهیل کننده است.
هوادهی: یک فرایند فیزیکی است که غالباً در تصفیه پساب برای مقاصد مختلف، مانند اکسیداسیون مواد به منظور تسهیل لخته سازی استفاده می شود. اکسیژن باعث حذف ترکیبات آلی موجود در فاضلاب، حذف بو و غیره می شود. تجهیزات هوادهی ممکن است شامل همزن های سطحی و یا عمقی باشند.
ته نشینی: این بخش باعث جداسازی ذرات جامد از مایع توسط رانش می شود. انواع مختلف مخازن ته نشینی وجود دارد. این مخازن ممکن است مستطیل و یا گرد باشند.
فیلتراسیون: شامل جداسازی مواد جامد معلق از مایع، با قرار دادن یک محیط متخلخل است که باعث حفظ مواد جامد شده و به مایع اجازه جریان یابی می دهد. انواع محیط های مورد استفاده در صنعت سرامیک شامل فیلترهای عمقی، فیلتر پرس، و فیلتر چرخشی خلاء است.
جذب کربن فعال: سیستمی بسیار مناسب برای از بین بردن مواد آلی غیرقابل تجزیه است.
ترسیب شیمیایی: فرایندی جهت حذف محلول های مختلف توسط ترکیبات نامحلول، با استفاده از آهک و دیگر مواد منعقد کننده است.
انعقاد و لخته سازی: هدف از این روش شکستن حالت تعلیق کلوئیدی و تولید ذرات متراکم است که با استفاده از نمک های فلزی مانند آلوم، سولفات آهن و یا با استفاده از منعقد کننده های پلیمری انجام می شود.
تبادل یونی و اسمز معکوس: این فرآیند جهت حذف بور از آب که از بخش لعاب خارج می شود مورد استفاده قرار می گیرد. اسمز معکوس نیز برای کاهش میزان فاضلاب اعمال می شود.


منبع: http://shamimsharif.ir